HISTORIA BIBLIOTEK W GMINIE BOBROWNIKI

Biblioteka Publiczna w Bobrownikach została utworzona decyzją Gminnej Rady Narodowej. GRN po zapoznaniu się z okólnikiem Rady Państwa L.dz. 29796/XI/2707/48 z dnia 21 lipca 1948 roku w sprawie zakładania bibliotek gminnych oraz po rozpatrzeniu wniosku Gminnej Komisji Oświaty i Prezydium Gminnej Rady Narodowej „…biorąc pod uwagę, że lokal znajduje się w budynku gminnym nadającym się na bibliotekę …, że lokal jest umeblowany, odpowiednia szafa znajduje się w  Zarządzie Gminy, która zostanie przydzielona na bibliotekę oraz, że w budżecie na 1948 r. przewidziana jest kwota 10 000zł. na wyszkolenie bibliotekarza oraz dodatkowe wynagrodzenie, postanowiono zorganizować bibliotekę w 1948r. i wystąpić do Powiatowej Rady Narodowej o wyjednanie 500 książek w Ministerstwie Oświaty…”

Cytat pochodzi z protokołu 34 posiedzenia Gminnej Rady Narodowej w Bobrownikach, które odbyło się 04 września 1948 r. Przygotowania do otwarcia biblioteki trwały kilka miesięcy. Trudno ustalić dokładną datę otwarcia. Dokumenty z tamtego okresu kilkakrotnie zmieniały miejsce przechowywania. Zachowała się karta ewidencji biblioteki za lata 1949 – 1961, na której jako datę założenia biblioteki podaje się rok 1949. Dokument nie określa jednak czy jest to sprawozdanie za cały rok czy tylko za jego część.

Podaje jednak że :

  •  w Bobrownikach było 1489 mieszkańców,
  • biblioteka posiadała 1268 woluminów,
  • 187 czytelników  (w tym 57 w punktach bibliotecznych),
  • wypożyczono 873 woluminy w bibliotece i 210 w punktach bibliotecznych

Od samego początku biblioteka rozszerzała swoją działalność na inne sołectwa, zakładając tam punkty biblioteczne.

Pierwsze punkty:

  1. Dobieszowice – prowadził Józef Rygielski
  2. Kamyce – prowadził  Jerzy Malina
  3. Rogoźnik – prowadziła Antonina Wyderka
  4. Żychcice – prowadził Antoni Żrałek
  5. Strzyżowice – prowadził Gawron(brak imienia)
  6. Góra Siewierska – prowadziła Eugenia Dłubak
  7. Namiarki – prowadziła Weronika Witkowska
  8. Pustkowie – prowadził Jan Koszczyk
  9. Sączów – prowadził Zygmunt Tajchman

Do obsługi tych punktów (dowóz i odbiór książek) biblioteka posiadała służbowy rower.

Po 1957 roku część punktów uległa likwidacji.

Kierownicy biblioteki:

  1. Dębski Józef – nauczyciel – ryczałt 5 godzin, zatrudniony …1949 – 30.06.1950
  2. Nowak Zdzisława – b.w., etat, zatrudniona 01.07.1950 – 31.10.1962
  3. Polak Lidia – studium bibliotekarskie, etat, zatrudniona 02.11.0962 – 31.03.1997

Pracownicy biblioteki :

  1. Karch Aldona – 01.01.1978 – 01.09.1989 – wypożyczalnia
  2. Szafrańska Danuta – 01.12.1989 – 31.05.1998 – wypożyczalnia
  3. Bacia Urszula – 01.04.1994 – 31.05.1998 – dział gromadzenia i opracowania
                              – 01.06.1998 – nadal  – wypożyczalnia
                              – 01.01.2011 – dodatkowo koordynator ds. bibliotek GOK Bobrowniki

Gminna Biblioteka Publiczna wraz z filiami,  w latach 1990-1994 zajmowała pierwsze miejsce w indeksie aktywności w grupie bibliotek gminnych w województwie katowickim. W roku 1995 zajęła drugie miejsce.

Punkty biblioteczne przez cały okres swej działalności były ważnym ogniwem w pracy biblioteki, tym bardziej, że były one bardzo często jedyną placówką kultury w sołectwie.

W 1988 r. biblioteka Gminna osiągnęła pełną sieć biblioteczną w gminie( tzn. w 5 sołectwach były biblioteki i w 3 – punkty biblioteczne). Zaowocowało to wzrostem liczby czytelników i liczby wypożyczeń. Warto również wspomnieć o bardzo dużym wykorzystaniu przez czytelników księgozbioru podręcznego znajdującego się w każdej bibliotece.

W latach 1990 – 1995 następuje jednak powolny spadek korzystania z księgozbioru w punktach bibliotecznych, które były słabo zaopatrywane w nowości beletrystyczne, nie mówiąc już o naukowych. Spowodowane to było tym, ze centrala prowadząca 3 punkty biblioteczne zakupywała tylko po 1 egzemplarzu każdego tytułu ze względów finansowych i w pierwszej kolejności nowości wykorzystywane były na potrzeby centrali. Czytelnik chce jednak książkę od ręki., rzadko godzi się czekać. trudno mu się dziwić, szczególnie jeśli chodzi o literaturę popularno – naukową.

Punkty biblioteczne prowadzone praktycznie społecznie (nie licząc małych nagród kwartalnych) umarły śmiercią naturalną. Ostatni punkt biblioteczny został zlikwidowany w 1995 r.

Biblioteka oprócz swoich statutowych zadań związanych z gromadzeniem i udostępnianiem księgozbioru, prowadziła również wiele innych form pracy z czytelnikiem.

W początkach działalności biblioteki – w latach powojennych, kiedy panował powszechny głód książki, biblioteka musiała swą pracę skoncentrować na kompletowaniu księgozbioru. Równocześnie organizowała kółka czytelnicze, kursy gotowania, pieczenia, robótek ręcznych. Fachowych instruktorów finansowała Biblioteka Powiatowa.

Z biegiem lat formy pracy się zmieniły. Odbywały się spotkania autorskie, konkursy czytelnicze, konkursy plastyczne, wystawy robótek ręcznych KGW, prac artystów ludowych (m.in. lalki pani Weroniki Baci). w roku 1967 biblioteka wzięła udział w Ogólnopolskim Konkursie „Opowiadanie bajki” – dochodząc poprzez eliminacje powiatowe i wojewódzkie do finału w Warszawie.

Również zainteresowania czytelnicze ulegały zmianie. Systematycznie wzrastało (i nadal wzrasta) zainteresowanie literaturą popularno – naukową, często bardzo specjalistyczną. Biblioteka korzystała wtedy z możliwości wypożyczeń międzybibliotecznych (wypożyczano książki m.in. z Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Biblioteki Narodowej).

Biblioteka Bobrowniki przez kilka lat (1985 – 1988) prowadziła wypożyczalnię kaset video oraz punkt sprzedaży książek. Przeprowadzano wyjazdowe kiermasze – do szkół, Domów Kultury, punktów bibliotecznych. Kiermasze były stałym punktem programu podczas wszelkiego typu uroczystości gminnych (np. w amfiteatrze w parku w Rogoźniku).

W latach 1983-1984 przy bibliotece działał dziecięcy teatrzyk „Biedronki”. Wziął on udział w Rejonowym Przeglądzie Teatrów Lalkowych w Ogrodzieńcu, zdobywając dyplom za upowszechnianie literatury dziecięcej poprzez teatry lalek i zakwalifikował się do Przeglądu Wojewódzkiego. Wystawiana była sztuka „Czerwony Kapturek”.

Wejście w życie w 1990 r. Ustawy o Samorządach Terytorialnych i przejecie przez nie wielu dodatkowych zadań i obciążeń miało również wpływ na bibliotekę.

Z dniem 31.12.1996r. na mocy uchwały Rady gminy, gminna Biblioteka Publiczna w Bobrownikach uległa likwidacji a majątek trwały i księgozbiór został włączony w struktury Gminnego Ośrodka Kultury w Bobrownikach. Organizowanie czytelnictwa i udostępnianie księgozbioru stało się statutowym zadaniem  Gminnego Ośrodka Kultury w Bobrownikach.

W marcu 2000r., z lekkim opóźnieniem, biblioteka obchodziła swoje 50 urodziny. Wśród zaproszonych gości byli przedstawiciele władz lokalnych – Wójt Gminy Bobrowniki mgr inż. Jerzy Kozieł, przewodnicząca Rady Gminy – Lucyna Mucha, radni – Arkadiusz Kadłubiec, Stanisław Przybylak, Andrzej Szwaja, członek Komisji Kultury Maria Kucińska,  przedstawiciele Biblioteki Wojewódzkiej – wicedyrektor Maria Gutowska i Alicja Wątek, przewodnicząca Zarządu Okręgowego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Katowicach Krystyna Wołoch, przedstawiciele Starostwa Powiatowego : rzecznik prasowy – Magdalena Gdesz, przewodniczący Komisji Edukacji, Kultury i Sportu – Wiesław Chudzicki, członek zarządu Rady Powiatu – Adam Jadała, Dyrektorzy zaprzyjaźnionych bibliotek z całego powiatu – Janina Mirosławska (Będzin), Róża Szydło (Tapkowice),Henryka Kwoka (Mierzęcice), dyrektorzy szkół podstawowych – Teresa Płoszaj – Binko (Bobrowniki), Jadwiga Paprocka (Dobieszowice), Wanda Czyż (Rogoźnik), Dyrektor Przedszkola Publicznego w Bobrownikach Zofia Cieśla, przewodnicząca KGW Daniela Chmielewska, sołtys sołectwa Bobrowniki Włodzimierz Koźmiński. Czytelników reprezentowały Panie – Marianna Duda, Jadwiga Bednarczyk, Henryka Balcerowska.
Byli również obecni ludzie bez których biblioteka po prostu nie istniałaby: pierwsza kierowniczka Zdziasława Nowak, jej następczyni Lidia Polak, wieloletnie pracownice Aldona Karch i Danuta Szafrańska, poprzedni dyrektor GOK Maria Rabsztyn oraz wszyscy pracownicy i emeryci bibliotek i domów kultury naszej gminy.

Spotkania autorskie

Gościliśmy już w naszych ścianach Wandę Chotomską, Andrzeja Żaka, Roksanę Jędrzejewską-Wróbel, Jolantę Reisch-Klose.

Konkursy czytelnicze i plastyczne

Co roku w listopadzie, z okazji Światowego Dnia Pluszowego Misia odbywa się w bibliotece wystawa zabawek oraz związany z tematem konkurs dla dzieci.

Przez cały rok trwa konkurs na aktywność czytelniczą. Po podsumowaniu roku i podliczeniu ilości przeczytanych książek, wyróżnionym czytelnikom wręczane są dyplomy Superczytacza oraz nagrody książkowe.

Działania dodatkowe

Przy bibliotece działa Klub Seniora. Przy kawie i herbacie raz w miesiącu spotykają się przedstawiciele starszego pokolenia mieszkańców Bobrownik. We własnym gronie spotykają się z okazji Dnia Kobiet, Bożego Narodzenia, spotkania z ciekawymi ludźmi czy po prostu bez okazji.

Od 2009 r. biblioteka uczestniczy w Programie Rozwoju Bibliotek jako biblioteka partnerska dla biblioteki w Porębie, razem z biblioteką w Szczekocinach oraz w Brzeźnicy. Dzięki udziałowi w I rundzie PRB zyskaliśmy sprzęt komputerowy dla wszystkich filii o wartości ponad 17 000 zł.

Uczestniczymy również w programie „Biblioteki z Internetem TP” oraz  „Akademia Orange dla Bibliotek”.

Biblioteka gromadzi w swoich murach nie tylko książki. Od 2000 roku zbieramy również Dokumenty Życia Społecznego. Są to wszelkie (przeważnie w formie papierowej) nieusystematyzowane dokumenty związane z życiem społeczności lokalnej : afisze, plakaty, ulotki, zaproszenia, ogłoszenia, zdjęcia, obwieszczenia,  biuletyny, foldery, komunikaty,  prospekty,   kalendarze, programy, lokalne druki reklamowe, ulotki wyborcze, recepty, rachunki, dzienniki zajęć, stare gazety (Te tylko sprzed 1945r.),itp.

Wymienione materiały nie będąc przedmiotem handlu księgarskiego, mogą do nas trafić głównie dzięki Państwa zrozumieniu i dobrej woli. Zapewniamy, że materiały te trafią do zbiorów „Dokumentów Życia Społecznego” i będą wykorzystywane do celów naukowych. Szczególnie dużą wartość dla biblioteki mają dokumenty wydane przed rokiem 1970. Może dzięki temu uda się stworzyć cyfrowe archiwum tradycji lokalnej. Dokumenty zostałyby udostępnione czytelnikom w wersji cyfrowej. W ten sam sposób można odtworzyć dzieje naszych miejscowości i podzielić się naszymi zbiorami z innymi. Niejednokrotnie jest bowiem tak, że posiadamy zdjęcia bez informacji kto na nich jest. Wiedzę tę jednak może posiadać kto inny.

Liczymy na pomoc i poparcie idei zachowania dokumentacji obecnych dziejów naszej gminy i powiatu.

Powrót do góry